GÜNDEM

MUSTAFA BALBAY

 

YUNANiSTAN 7 KEZ NASIL BÜYÜDÜ?

 

Ege Denizi'ndeki 17 adanın AKP iktidarı döneminde Yunanistan'a terk edildiğine ilişkin en somut değerlendirmelerden biri 1 Ekim cumartesi günü Sözcü gazetesinde yayımlandı.

Milli Savunma Bakanlığı Genel Sekreterliği görevinden bir süre önce emekli olan Ümit Yalım, özellikle 2004 yılından bu yana Ege'de Türkiye topraklarında görünen 17 adaya Yunanistan'ın asker çıkardığını, kimilerinde belediye kurduğunu açıkladı. Yalım, 18 Mayıs 2011'de Eşek adasına gazetecilerle birlikte gitmek istemiş, devamını şöyle anlatıyor:

"Kendi vatan toprağıma pasaportla girdim. Yunanistan bu adaları hukuken kendi ülke sınırları içine almış. O adalar boştu. Ama bu toprakları bizim hükümetin alenen vermesi üzerine Yunanistan'dan önce askerler sonra da Yunan vatandaşları getirilip buraya yerleştirilmiş. Bu Cumhuriyet tarihimizin en büyük toprak kaybıdır."

 

***

 

Devlet görevinin önemli bir bölümü AKP iktidarı dönemde geçmiş bir kişinin yaptığı bu değerlendirmelere Dışişleri Bakanlığı'ndan doğrular nitelikte bir yalanlama geldi.

Bakanlık diyor ki:

"İddialar asılsızdır. Yunanistan'la aramızda pek çok sorun vardır. Pek çok ada ve kaya parçasının da hukuki durumu belli değildir..."

Ege'de yıllar içinde adım adım Yunanistan toprağı haline gelen adalar, tarihsel anımsatmalar yapmamızı gerektiren bir hal aldı.

Yunanistan 1830 yılında Londra Konferansı ile Osmanlı topraklarından koparılan Mora ve çevresinde 47.516 km2'lik bir toprak parçası üzerinde kuruldu.

Daha sonra Osmanlı ile Batı arasında imzalanan barış anlaşmalarıyla katlanarak büyüdü.

Kuruluş sonrası ilk büyüme 8 Nisan 1865'te Osmanlı ile İngiltere arasındaki İstanbul anlaşmasıyla oldu. Ege’deki 7 ada Yunanistan'a bırakıldı. Yüzölçümü yüzde 5.6 arttı, 50.211 km2 oldu.

İkinci büyüme 1881'de Abdülhamit döneminde yaşandı. 2 Temmuz 1881 İstanbul Anlaşmasıyla Tesalya ve Epir'in bir bölümü Yunanistan'a verildi. Yunanistan toprakladı yüzde 33.9 artarak 67.270 km2 oldu.

Üçüncü büyüme 30 Mayıs 1913 Londra Anlaşmasıyla. Selanik, Güney Makedonya ve Girit verildi. Yüzölçümü yüzde 44.6 arttı, 97.270 km2 oldu.

Dördüncü büyüme 10 Ağustos 1913 Bükreş Anlaşmasıyla oldu. Osmanlı'dan kopan Balkan devletlerinin kendi aralarında yaptığı taksimle Selanik-Drama-Kavala hattı ile Güney Makedonya Yunanistan'a verildi. Yüzölçümü yüzde 5.6 artarak 102.730 km2 oldu.

Beşinci büyüme 13 Şubat 1914'te Londra Büyükelçiler Konferansı ile oldu. Gökçeada, Bozcaada, Menteşe Adaları, Rodos ve Meis dışında kalan Yunanistan'ın işgal ettiği tüm adalar bu ülkenin haritasına katıldı. Yüzölçümü yüzde 5.4 artarak 108.311 km2 oldu.

Altıncı büyüme 27 Kasım 1919 Neuilly Anlaşması ile oldu. Batı Trakya Yunanistan'a verildi. Yüzölçümü yüzde 19.9 artarak 129.880 km2 oldu.

Yunanistan büyümeye devam etmeyi planlıyordu. 1920'de bu yönde adım da attı. 10 Ağustos 1920'de Paris'in Sevr kasabasında imzalanan Sevr anlaşmasının ardından halen işgali altındaki Ege Bölgesi'nde yönetim yapısını güçlendirdi. İzmir'den Aydın'a iyice yerleşmeye başladı.

Yunanistan ve Batı bir şeyi hesap edememişti; Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğindeki Kurtuluş Savaşı'nı...

Yukarıda aktardığımız döküm Kurtuluş Savaşı'nın başarılı olamaması halinde nelerin olacağını çok iyi ortaya koyuyor.

 

***

 

Yunanistan, Batı'nın desteğini de arkasına alarak 1830'dan 1919'a sabırla adım adım büyüdü. 

Sadece Girit adasının öyküsü bile bu "sabırla" ve "adım adım" tanımlarının anlamını anlatmaya yeter.

Girit'in Osmanlı'dan alınıp Yunanistan'a bağlanması süreci Yunanistan'ın bile kuruluşundan önce başlamıştır. 1821'den 1913'e adım adım örülmüştür.

İşte 19. yüzyıldan 21. yüzyıla uzanan durum bu. Başta vurguladığımız, bizim Düşişleri'nin, affedersiniz Dışişleri'nin deyimiyle statüsü belirsiz adaların son 10-12 yılda Yunanistan belediyesi olması sanırım aktardığımız tarihi süreçle daha iyi anlaşılacaktır.

Erdoğan'ın diline doladığı 12 Adalar konusu da İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra 10 Şubat 1947 Paris Anlaşması'yla İtalya'dan alınıp Yunanistan'a verilmiştir. İtalya'ya geçişi ise Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan önce 1913-1920 diliminde olmuştur. Böylece Yunanistan yedinci büyümeyi 1947'de sağlamış, topraklarını yüzde 2 arttırıp 132.562 km2'ye çıkarmıştır.

AKP'nin sık sık tarihimize çatmasının pek çok nedeni var. Biri gündemi saptırmak, biri kafasındaki yapının temellerini atmak, öteki Atatürk'ü yıpratmak...

Bunların hepsi boş iştir.

Aslında tarihimize çatmasının şöyle bir faydası da var; tarihi gerçeklerin yeni kuşaklara daha güçlü aktarılmasını sağlıyor.

Şimdi Yunanistan AKP döneminde 8. büyümeye geçmiş görünüyor.

Tek vatan, tek bayrak diyenlere selam olsun!